Ormanlık alanlarda ve tabiatta bulunan mantarlar yurttaşlar tarafından yemeklik olarak kullanılıyor. Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde doğal alanlarda yetişen mantarları toplayan yurttaşlar, hangisinin zehirli hangisinin zehirsiz olduğunu ise çoğunlukla bilmiyor.
En zehirli cinsler ortasında yer alan Köygöçüren mantarının (Amanita phalloides), Türkiye’deki mantar ölümlerinin yüzde 90’ının sebebi olduğu biliniyor.
Bilhassa ilkbahar ve sonbahar aylarında tabiattan toplanan yabani mantarların tüketilmemesi konusunda uyaran Doç. Dr. Gökhan Ertuğrul, ”Mantar zehirlenmesine neden olan yüzlerce toksin mevcuttur, fakat bu toksinlerden en tehlikelisi Amatosin’dir. Ülkemizde evcik kıran ya da vefat meleği ismiyle bilinen Amanita Phalloides tipi mantarlarda bulunuyor. Bu mantarın tüketilmesi süratli ve önemli karaciğer yetmezliğine neden oluyor” diye konuştu.
Mantar zehirlenmelerine bilhassa yabani mantarların en sık yetiştiği periyot olan nisan ve kasım ayları ortasında rastlandığına değinen Karaciğer Nakil Sorumlusu Doç. Dr. Gökhan Ertuğrul, “Doğadan toplanan yabani mantar yenmesini takiben yüzlerce hasta acil servislere başvurmakta ve bu hastalara ağır bakım dayanağı gerekmektedir. Gelişen önemli karaciğer yetmezliği nedeniyle karaciğer nakli gerekliliği duyan hastaların sayısı da epey çoktur. Hastaların büyük kısmı ne yazık ki hayatını kaybetmektedir” tabirlerini kullandı.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Hastalarda önemli belirtilerin çoklukla birinci 6-8 saatlik periyottan sonra ortaya çıktığını belirten Ertuğrul, “Bu belirtiler ortasında bulantı, kusma, çok terleme, çarpıntı, yüzde kızarma, huzursuzluk, sersemlik yer almaktadır. İlerleyen devirde hastalarda şuur bulanıklığı ve şuur kaybı üzere santral hudut sistemi belirtileri görülür. Bu hastalar ağır bakım kaidelerinde takip edilmekte ve durumu ciddiyetini koruyan ve geriye dönüşümsüz karaciğer yetmezliği gelişen hastaların bir kısmına karaciğer nakli yapılarak hayatları kurtarılmaktadır. Karaciğer yetmezliği gelişen hastaların büyük bir kısmı ise ne yazık ki organ nakli için uygun kuralları taşımadığı ya da gerekli organ temin edilemediği için hayatlarını kaybetmektedir” dedi.
Doç. Dr. Ertuğrul konuşmasını şöyle sonlandırdı:
“Zehirli ve zehirsiz mantarları birbirinden ayırt etmek çok sıkıntı olduğundan tabiattaki yabani mantarlar toplanıp yenilmemeli, bunun yerine ambalajlı satılan kültür mantarları tercih edilmelidir.”
Cumhuriyet
